Κριτική της παράστασης Προμηθέας Δεσμώτης του Αισχύλου από το Θέατρο Πορεία
Μυστηριακό το ύφος της παράστασης του Προμηθέα Δεσμώτη, που παρακολουθήσαμε στο θέατρο Δάσους, μία παράσταση ενταγμένη στο πρόγραμμα του 8ου φεστιβάλ Δάσους του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος ΚθβΕ.
Την έναρξη της παράστασης σηματοδότησαν ήχοι βαρείς μιας απροσδιόριστης χαώδους διαπάλης, ήχοι εναρμονισμένοι με το σκοτεινό σκηνικό των βράχων και με το αλλόκοτο ύφος των όντων που εισήλθαν στην σκηνή προκειμένου να αποκαλύψουν τα θέσφατα και τις πεπρωμένες προφητείες του έργου του ποιητή Αισχύλου.
Έργο βαθύτατα πολιτικό με οραματικό βάθος της προσδοκίας ενός νέου κόσμου και μιας κοινωνίας ανθρώπων που θα ζήσουν σε χρόνο μέλλοντα νικώντας τον χρόνο που τους έλαχε. Πολλές από τις ιδέες του έργου απηχούν σε αντηχήσεις και στα έργα κατοπινών ποιητών, όπως τα λόγια του Χορού στο Α Στάσιμο της Αντιγόνης του Σοφοκλή, ανακαλούν λόγια του Προμηθέα για το ανθρώπινο το γένος των θνητών και για τις κατακτήσεις του.
Τα πρόσωπα του έργου κινούνται σε ένα μεταίχμιο και πάνω από τις ανθρώπινες δυνάμεις υπερίπτανται, διαπραγματεύονται, φιλοσοφούν και επεξεργάζονται σχέδια διατήρησης της εξουσίας και της απόλυτης γνώσης των Θεών ή της διασάλευσης και του μοιράσματος αυτής της θεϊκής ουσίας, ως δώρον στους ανθρώπους.
Αυτό το δώρο της φωτιάς και την ανυπακοή στις εντολές του Δία πληρώνει ο Προμηθέας, με όνομα που διαλαλεί την περιέργεια, την δίψα του για την γνώση. Αυτά τα πρόσωπα του έργου Ήρωες Ημίθεοι και Θεοί και βοηθοί τους, συγκρούστηκαν σε ένα έργο αντιπαράθεσης διττών λόγων.
Οι ηθοποιοί της παράστασης κινήθηκαν γύρω από την κεντρική φιγούρα του δράματος χλευάζοντας ή συμπονώντας τον Τιτάνα Προμηθέα. Οι ερμηνείες είχαν απτότητα και έκδηλη φόρτιση αλλά και μια διορατική αίσθηση των διφορούμενων σε μια φευγαλέα έκλαμψη ποιητικού λόγου. Σ’ αυτό το όριο ανάερης βαρύτητας κινήθηκαν και τα μέλη του Χορού, οι ενάλιες Νύμφες Ωκεανίδες.
Ο πρωταγωνιστής του έργου απέδωσε με ένταση και δυναμισμό, ως Προμηθέας, το πάθος και την ανησυχία του ήρωα που ενσάρκωσε, εντυπώνοντάς τον χαρακτηρολογικά πάνω στο σχήμα του ανυπάκουου σθένους του. Παρότι εξωστρεφής και με μικρές συστροφές εσωτερίκευσης, η ερμηνεία του χωρίς να είναι επιτηδευμένη κέρδισε σε στιβαρότητα και βιωμένη λαϊκότητα.
Πολλές φράσεις του έργου επαναλαμβάνονταν σε μια αλληλεπίδραση μεταφοράς νοηματικών και συναισθηματικών φορτίων, σε ένα παιχνίδισμα εμφατικών αντηχήσεων ή και ποιοτικών διαβαθμίσεων του πώς ακούγονται τα ίδια λόγια ανάλογα με το ποιος τα εκφέρει. Ενδιαφέρον στοιχείο αισθητικής ήταν και οι σιωπές στην ροή της παράστασης και οι αρχαίες φράσεις των χρησμών που ενίσχυσαν την ουτοπία. Τα λόγια της μετάφρασης ήχησαν μεγαλοπρεπή και επίκαιρα στο διαχρονικό βάθος τους, αποκαλύπτοντας έναν πολυσήμαντο γλωσσικό πλούτο μιας ζωηρής ποιητικής γλώσσας φορέα πολιτισμού στα βάθη των αιώνων. Τα νοήματα αναδύθηκαν καθαρά ως λόγος καταγγελτικά κριτικός για την εξουσία, την Ύβριν και την βία των τυράννων, την υποταγή και την τιμωρία, τον κόσμο των θνητών όντων και τον χρόνο της ζωής τους.
Σκηνοθετικά δόθηκαν προεκτάσεις στο κλασσικό σχήμα παραμένοντας στον κλοιό της σαγήνης των προφητειών και των αρχετύπων. Στην εντύπωση μιας μετατροπίας εκτέθηκε ως παράδοξο θέαμα μιας συνάντησης υπερφυσικών όντων. Παίζοντας με σκοτεινές γραμμές και ανισοϋψείς κλίμακες η σκηνοθετική εργασία αποτύπωσε εύληπτα το πώς διάβασε το κείμενο και πού στόχευσε με την εικονογραφία του σχήματος που επέλεξε να το απεικονίσει.
[Στον «Προμηθέα Δεσμώτη» η σύλληψη, η δομή, η επεξεργασία του μύθου, έχουν για κέντρο τους την μορφή του πάσχοντος θεού-προφήτη που ορθώνεται, για τον άνθρωπο, απέναντι στον απολυταρχικό μηχανισμό μιας τυραννίδας. Η παράσταση αποτελεί ένα ταυτόχρονα θεατρικό και μουσικό γεγονός. Οι ηθοποιοί αντλούν πληροφορίες από την ρυθμικότητα του κειμένου και μεταβολίζουν, με το σώμα και τη φωνή, σε θεατρική δράση, τον ήχο και το ρυθμό του ποιητικού λόγου. Με όχημα την μουσική, δημιουργούν, μια δυναμική πλατφόρμα αναπαράστασης και αναδεικνύουν συγκινησιακά φορτία από το πεδίο της αρχαίας τραγωδίας. Χορωδιακά μέρη, μελωδίες και δυναμικοί ρυθμοί, δημιουργούν ένα παλλόμενο και ζωντανό ηχητικό περιβάλλον, μέσα από το οποίο αναδεικνύονται τα πρόσωπα μιας]. Άρης Μπινιάρης
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Προμηθέας Δεσμώτης του Αισχύλου
-Θέατρο Πορεία σε συνεργασία με το ΔΗΠΕΘΕ Κρήτης
Μετάφραση: Γιώργος Μπλάνας
Σκηνοθεσία: Άρης Μπινιάρης
Μουσική Σύνθεση: Φώτης Σιώτας
Σκηνικά: Μαγδαληνή Αυγερινού
Κοστούμια: Βασιλική Σύρμα
Σχεδιασμός φωτισμών: Αλέκος Αναστασίου
Επιμέλεια κίνησης – Χορογραφίες: Εύη Οικονόμου
Σύμβουλος δραματουργίας: Έλενα Τριανταφυλλοπούλου
Μετρική ανάλυση πρωτοτύπου: Καίτη Διαμαντάκου
Επιστημονική συνεργάτης: Κατερίνα Διακουμοπούλου
Βοηθός σκηνοθέτη: Δώρα Ξαγοράρη
Βοηθός σκηνογράφου: Ξένια Παπατριανταφύλλου
Βοηθός ενδυματολόγου: Αλέξανδρος Γαρνάβος
Bοηθός φωτιστή: Ναυσικά Χριστοδουλάκου
Ειδικές κατασκευές – γλυπτική: Eργαστήριο Δήμητρα Καίσαρη
Επιμέλεια μακιγιάζ: Eύη Ζαφειροπούλου
ΔΙΑΝΟΜΗ
Προμηθέας: Γιάννης Στάνκογλου
Κράτος: Άρης Μπινιάρης
Βία/ Ακόλουθος Ωκεανού & Ερμή: Κωνσταντίνος Γεωργαλής
Ήφαιστος / Ακόλουθος Ωκεανού & Ερμή: Δαυίδ Μαλτέζε
Ωκεανός: Αλέκος Συσσοβίτης
Ιώ: Νάνσυ Μπούκλη
Ερμής: Ιωάννης Παπαζήσης
Ακόλουθοι Κράτους και Βίας: Κατερίνα Δημάτη, Γρηγορία Μεθενίτη
Χoρός (Αλφαβητικά):
Δήμητρα Βήττα
Ελένη Βλάχου
Φιόνα Γεωργιάδη
Κατερίνα Δημάτη
Δάφνη Κιουρκτσόγλου
Δάφνη Νικητάκη
Γρηγορία Μεθενίτη
Αλεξία Σαπρανίδου
Θάλεια Σταματέλου
Προμηθέας Δεσμώτης του Αισχύλου | κριτική Άγγελα Μάντζιου
Έχετε ερωτήσεις;
Επικοινωνήστε μαζί μας
